Tết! Ai nấy cùng tất bật! Ai nấy cùng rộn rịp bầu khí vui
xuân! Các bà các cô áo dài sặc sỡ muôn màu muôn vẻ thướt tha duyên dáng
Việt Nam. Phía nam giới, nhất là các cụ bô lão cũng chỉnh tề áo dài khăn
đóng quốc phục, xuất hiện trên các lễ đài hay các nơi thờ phượng tôn
nghiêm, dâng hương bái vọng tổ tiên cùng anh hùng liệt sĩ vị quốc vong
thân!
Quốc phục? Việt Nam có một y phục truyền thống quốc gia – quốc hồn quốc túy không?
Đôi nét lịch sử quốc phục
Có người cho rằng, “Các nhà viết sử thời xưa chỉ chú trọng đến
các vua chúa, các danh nhân, danh tướng cùng những biến cố quan trọng
quốc gia đại sự, chứ không mấy lưu tâm đến đời sống xã hội của người dân
và cách ăn mặc dân gian.”
Đúng vậy!
Tuy nhiên, đến thế kỷ 18, việc ăn mặc của người dân được một số các
bậc vua chúa lưu tâm tới. Một sắc chỉ của Chúa Vũ vuơng Nguyễn Phúc
Khoát (1739-1765) ở Đàng Trong chứng minh điều đó. Sắc chỉ này cho biết,
vào các thời kỳ trước, người Việt Nam “thường hay bắt chước lối ăn mặc của người phương Bắc, cũng gọi là người Khách [người Tàu].” Vì lẽ đó, theo sử gia Lê Quý Đôn, “để gìn giữ bản sắc văn hóa riêng,” Vũ Vương đã ban hành sắc dụ về ăn mặc, “lấy thể chế áo mũ trong Tam Tài Đồ Hội làm kiểu mà tạo ra chiếc áo dài, cho toàn thể dân chúng xứ Đàng Trong theo đó thi hành”. (Lê Quý Đôn, Phủ Biên Tạp Lục).
Rồi trong bài Tựa Phủ Biên Tạp Lục, Lê Quý Đôn lại một lần nữa nhấn mạnh: “Chuyển
đổi cách ăn mặc dị dạng cũ để theo phong hóa chung của quốc triều (…)
Khoan thứ cho một thời hạn trước khi bắt buộc ai nấy cũng phải thay đổi
hẳn kiểu ăn mặc cũ”.
Chính Lê Quý Đôn khi được vua Lê cử vào trấn nhậm Thuận Hóa năm Bính Thân (1776), cũng đã hiểu thị cho dân: “Y phục nước nhà xưa nay vốn đã có chế độ. Địa phương này trước kia đã tuân theo quốc tục (…) chính trị, phong tục phải thống nhất. Những ai hiện nay còn mặc y phục theo người Khách thì phải thay đổi theo quốc tục.”
“Ăn mặc theo quốc tục” tức là mặc QUỐC PHỤC vậy.
Quốc phục với nam giới
Từ khi Việt Nam bắt đầu có y phục riêng, người dân trong nước ăn mặc
nghiêm chỉnh theo phong cách và quốc tục VN. Quốc phục thoạt đầu chủ yếu
là áo dài thô sơ. Rồi dần dà chiếc áo dài, đặc biệt là áo dài phụ nữ
được biến cải mỗi thời kỳ mỗi khác. Tuy nhiên, phía y phục nam giới, từ
đầu thế kỷ 20 đến nay chẳng có biến đổi nào đáng kể. Là vì nam giới
thường sử dụng Âu phục hơn quốc phục, nên quốc phục cho nam giới lùi dần
vào bóng tối. Nhưng trên thực tế quốc phục không hề mai một vì nhờ có
nhiều người Việt Nam nặng lòng với quốc hồn quốc túy, ra sức bảo tồn
quốc phục bằng cách mọi giá.
Thật ra, trong khi với nữ giới, quốc phục được đắc dụng và nhanh
chóng biến thành món trang sức làm tăng vẻ đẹp của chị em, thì phía đàn
ông, quốc phục thường chỉ đuợc mặc trong lễ cưới, các lễ nghi tôn giáo,
các nghi thức bái vọng Tổ tiên, lể giỗ, lễ tưởng niệm các danh nhân lịch
sử và anh hùng liệt sĩ vị quốc vong thân…
Trong khi đó một số nhân sĩ, kể cả các nhà văn hóa lẫn các nhà chính
trị, nhiều vị rất coi trọng quốc phục, lấy quốc phục làm lễ phục vào các
dịp lễ hội, thăm viếng hay tiếp khách. Một số Quốc trưởng Việt Nam vẫn
coi quốc phục là thể diện quốc gia; các vị ấy hãnh diện mặc quốc phục
khi vi hành trong nước lẫn khi công du nước ngoài, cũng như trong các lễ
nghi đón tiếp các vị quốc khánh đến thăm nước ta.
Hình ảnh Tổng Thống Ngô Đình Diệm mặc quốc phục đón tiếp quốc vương
Thái Lan hay đi kinh lý trong nước là hình ảnh rất đáng trân trọng.
Hình ảnh Quốc trưởng Bảo Đại hay Quốc trưởng Phan Khắc Sửu mặc quốc phục cũng là những điển hình khó quên.
Những học giả nổi tiếng như Trương Vĩnh Ký, Phạm Quỳnh, Ứng Hòa
Nguyễn Văn Tố (vị này có chân trong Chính phủ LH 1945 do HCM cầm đầu)…
đều là những nhà tây học, nhưng phong cách của các vị ấy lại “đặc” Việt
Nam trong việc biểu thị niềm tự hào dân tộc với áo dài khăn đóng Việt
Nam của mình.
TT Ngô Đình Diệm tiếp Vua Thái Lan
Thăm Nha Học Chánh
Vua Bảo Đại, Nam Phương HH, Bà Từ Dũ cùng hai công chúa
TT/ VNCH Ngô Đình Diệm
Quốc Trưởng Bảo Đại
Quốc Trưởng Phan Khắc Sửu
Phạm Quỳnh
Trương Vĩnh Ký
Giáo sư Trần Văn Khê với quốc phục
Vị nhạc sư tài hoa của Việt Nam dù sống lâu năm trên nước Pháp, hòa
nhập vào văn hóa Pháp, vẫn luôn trân trọng chiếc áo dài, bất chấp lời
phê bình của một số người Việt Nam “tỏ ra mình là Tây, là Tàu hơn là
người Việt Nam”.
Nhạc sư Trần Văn Khê đã có lần tâm sự: “Áo dài là quốc phục của
VN. Hình ảnh chiếc áo dài cũng đã trở thành biểu tượng của VN trong lòng
bạn bè các nước. Tôi thích mặc áo dài vì hình thức không chỉ phù hợp
trong việc biểu diễn âm nhạc dân tộc mà mặc bộ trang phục đó còn chứng
tỏ mình đang tham dự một lễ hội quan trọng…”
Gs Trần Văn Khê & Nhạc truyền thống VN
Theo Họa sĩ Đỗ Đình Dương, trong Hội nghị âm nhạc quốc tế tại Tiệp
Khắc (Đông Âu) năm 1977, GS. Trần Văn Khê được mời biểu diễn âm nhạc
Việt Nam. Thấy bạn mình quyết định mặc quốc phục, nhạc sĩ Lưu Hữu Phước
phê bình theo cung cách xhcn: “Chỉ có Vua, Chúa ngày xưa mới mặc áo dài, ở đây tất cả đều mặc đồ Tây. Mặc áo dài khăn đóng có sợ người ta nói mình còn nặng tư tưởng phong kiến không?”
Giáo sư Trần Văn Khê giữ vững lập trường, nói: “Khi tôi mặc Quốc
phục chưa cần biết tôi làm gì, chỉ nhìn thấy, người ta đã biết tôi là
người Việt Nam. Khi tôi biểu diễn nhạc dân tộc Việt Nam, mặc Quốc phục,
âm thanh càng đi vào lòng người.”
Đại biểu các nước khi thấy Gs Trần Văn Khê xuất hiện trong bộ quốc phục, đã nồng nhiệt hoan nghênh.
Giáo sư Trần Văn Khê còn hãnh diện khoe: “Tôi bất chấp tất cả
những lời phê bình của trong và ngoài nước, vẫn mặc áo dài khăn đóng mỗi
khi biểu diễn nhạc dân tộc. Những lúc tôi biểu diễn cùng các con trai,
con gái của tôi thì các con tôi cũng phải mặc quốc phục. Hình ảnh đó rất
được người yêu nhạc Âu, Mỹ tán thưởng, khen ngợi.”
Đưa ra hình ảnh các chính khách, các nhân sĩ và nghệ sĩ VN tha thiết
với quốc phục, chúng tôi không xét tới mặt “đạo đức” hay không đạo đức
nơi các vị ấy, mà chỉ nói lên “tính chất Việt Nam” mà các vị ấy biểu thị
qua quốc phục Việt Nam.
Còn “nhà ái quấc” Hồ Chí Minh có được một phần nhỏ nào cái tinh thần của các vị nêu trên không?
Hồ Chí Minh với quốc phục
“Bác Hồ ta đó chính là bác Mao” (Chế Lan Viên)
Lời ông Lưu Hữu Phước phê phán chiếc áo dài “chỉ có Vua, Chúa ngày xưa mới mặc”… và “mặc áo dài khăn đóng [là] còn nặng tư tưởng phong kiến” phản ánh chính xác tư tưởng của Hồ Chí Minh và Bộ Chính Trị Đảng CSVN đối với áo dài quốc phục Việt Nam.
Ông Hồ chê áo dài Việt nam là quyền của ông. Nhưng điều đáng nói ở
đây là XUẤT HIỆN BẤT CỨ NƠI NÀO, TIẾP XÚC VỚI BẤT CỨ AI, ông Hồ luôn
luôn chỉ mặc mỗi loại ÁO BỐN TÚI RẬP KHUÔN “ÁO LÃNH TỤ” MAO TRẠCH ĐÔNG, ngoại trừ đôi lần ông mặc chiếc áo bà ba nông dân với mục đích mị dân, trong thực tế chưa bao giờ Hồ là nông dân!
Nhìn cách ăn mặc của ông Hồ, người ta không thể nào hình dung ông ta
là một người Việt Nam yêu nước, nếu không có bộ máy tuyên truyền của
Đảng và Nhà nước Cộng sản đánh trống khua chiêng ầm ỉ, công kênh ông lên
tận trời xanh.
Tuyệt hảo nhất là tấm hình Mao-Hồ đồng phục trong phong cách “áo lãnh
tụ” kiểu Mao. Mao-Hồ nhìn nhau. Hồ “hồ hởi” tỏ bày cùng Mao: “Minh với ta tuy hai mà một!” Mao: “Hảo a!”
Ôi! Còn sự đồng hóa nào ô nhục hơn cho dân tộcViệt Nam?
Hồ Chí Minh không chỉ chối từ quốc phục Việt Nam cho chính ông để ông
theo đuôi Mao. Ông còn làm đủ mọi cách để người dân Miền Bắc xhcn dưới
quyền cai trị của ông, cả nam lẫn nữ, xa lánh áo dài. Không còn bóng
dáng chiếc áo dài nữ bén mảng tới cổng trường, cửa hàng hay công sở, đã
đành. Áo dài còn bị liệt vào “sản phẩm” tàn dư phong kiến, hàng xa xí
tiểu tư sản, hàng quốc cấm, chẳng là quốc phục, quốc hồn gì cả. Ngược
lại trong các đại lễ, cán bộ đảng viên các cấp đều một khuôn “áo đại cán” bốn túi kiểu Mao!
Sau 30/4/1975, một trong những biện pháp phản văn hóa đầu tiên mà
CSVN sử dụng để xích hóa và bần cùng hóa toàn xã hội cũ của VNCH là trói
buộc dân Miền Nam vào trong cái rọ xã hội chủ nghĩa quần dài áo cộc vô
sản chuyên chính y như ở Miền Bắc.
Không còn nữa lễ Hai Bà Trưng, ngày phụ nữ Việt Nam, những cuộc diễn
hành nữ sinh và phụ nữ áo dài đa sắc như bướm lượn trên các sân trường,
quảng trường, vận động trường hoặc tại bất cứ nơi công cộng nào khác,
trừ lác đác đây đó mấy cụ bà còn bám giữ truyền thống hay đôi ba cặp nam
nữ muốn lưu niệm nét cổ kính VN ngày thành hôn.
Tiêu điều làm sao! Ảm đạm làm sao những thành phố đang bừng bừng sức
sống đa dạng đa sắc bỗng chết lịm dưới nền thống trị “cách mạng giải
phóng” một màu thê lương: Màu máu!
Không thấy phố,
Không thấy nhà,
Chỉ thấy mưa sa
Trên màu cờ đỏ!
Không thấy nhà,
Chỉ thấy mưa sa
Trên màu cờ đỏ!
Nhà không thấy, phố không thấy, làm sao thấy những tà áo dài nữ sinh sặc sỡ!
Hiện tượng bà Bình
Có người biện hộ cho Hồ Chí Minh và đồ đệ của ông, rằng bà Nguyễn Thị
Bình cũng đã từng phô diễn chiếc áo dài cổ truyền Việt Nam tại bàn Hội
nghị Paris từ năm 1968 đến 1972.
Xin thưa: Nguyễn Thị Bình chỉ dùng chiếc áo dài VN làm thứ “vải thưa
che mắt thánh” vào một thời điểm và địa điểm nhất định hầu đánh lừa dư
luận quốc tế mà thôi. CSVN dựng cho Nguyễn Thị Bình vở kịch “người phụ nữ Miền Nam”
không ngoài mục đích tuyên truyền xảo trá hợp thức cái gọi là
CPLTCHMNVN, cái công cụ mà CS Bắc Việt dùng làm bình phong thôn tính
Miền Nam chứ không hề vì thiện ý giới thiệu nét đẹp quốc phục Việt Nam.
Từ sau 30/4/1975, có bao giờ Nguyễn Thị Bình mở miệng cổ võ quốc
phục, hay có bao giờ bà Bình công khai phản kháng CSVN xử tệ với chiếc
áo dài cổ truyền dân tộc, đặc biệt tại Miền Nam VN???
Năm 1977, khi chỉ trích Gs Trần Văn Khê “mặc áo dài khăn đóng”…“nặng tư tưởng phong kiến”, Lưu Hữu Phước đang là tay sai của Hà Nội, mang chức vụ Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Giáo dục của cái Quốc hội
CSVN gọi là “quốc hội thống nhất” sau khi CSVN cướp đoạt Miền Nam VN và
loại trừ CPLTCHMNVN ra khỏi sân khấu chính trị. Bà Nguyễn Thị Bình bấy
giờ cũng được ban cho chức bộ trưởng Giáo Dục của chính phủ CHXHCNVN:
Thời điểm cao nhất của cái bóng mờ hay tấm vải rách áo dài Việt Nam!
Quốc phục hồi sinh
Vào cuối thập niên 1970 và suốt thập niên 1980, bùng phát làn sóng
người Việt vượt biên vượt biển chạy trốn CS độc tài khát máu. Khởi đầu
cuộc sống lưu vong nơi đất khách, người Việt tị nạn quyết bám giữ cội
nguồn văn hóa dân tộc trong đó có chiếc áo dài. Áo dài muôn màu vẫn là
trang phục yêu chuộng của nữ giới người Việt hải ngoại. Những cuộc thi
hoa hậu áo dài người Việt được tổ chức tại Hoa Kỳ, Pháp, Đức, Ý, Úc, Gia
Nã Đại… càng thu hút sự chú ý và gia tăng cảm tình của người dân bản
địa đối với di dân người Việt. Truyền thông hải ngoại chuyển tải những
hình ảnh tốt đẹp ấy về Việt Nam. Nhà cầm quyền CSVN chột dạ không ít.
Cuộc thay da đổi thịt tại Liên Xô và các nước CS Đông Âu vào cuối thập niên 1980 đẩy CSVN vào cái thế phải “đổi mới hoặc là chết”.
Chính sách “mở cửa” của Gorbachev buộc CSVN không còn lựa chọn nào khác
ngoài việc chấp nhận để cho người dân trong nước trở về với cội nguồn
văn hóa dân tộc.
Áo dài quốc phục tái xuất hiện trên quê hương Việt Nam trong bối cảnh ấy (Xin xem “Hồn Việt trong tà áo Việt” của Nguyễn Thị Ngọc trên DĐGD, báo Xuân Nhâm Thìn).
Từ cực đoan chính trị vọt sang thái cực khoa trương
Nhà cầm quyền CSVN, vào cuối thế kỷ 20, để chứng tỏ quốc nội không
thua hải ngoại, đã cho tổ chức ồn ào các cuộc hội diễn “Duyên dáng Việt
Nam” cũng áo dài, khăn vành (khăn đóng) đình đám với dụng ý khai thác
kinh doanh và khhoe khoan hơn là mục đích quảng bá văn hóa Việt tộc.
Phong trào đồng phục áo dài nữ sinh tái xuất giang hồ. Cả nữ tiếp
viên hàng không, nữ nhân viên ngân hàng, nữ tiếp tân nhà hàng và du
lịch… cũng ồ ạt chạy đua thời trang áo dài…
Nam giới VN, dĩ nhiên đứng đầu là các bô lão sau năm 1990 cũng có cơ
hội trở về với quốc phục Việt Nam trong các lễ bái vọng tiền nhân, như
Lễ giỗ tổ Hùng Vương, lễ Hai Bà Trưng… những lễ mà trước đây Hồ Chí Minh
cho là hủ tục, là phong kiến phải dẹp bỏ.
Năm 2006, nhân lễ bế mạc Hội nghị APEC tại Hà Nội, nhà cầm quyền CSVN
đã thực hiện một màn khoe sắc thời trang “cổ truyền VN” khá “độc đáo”.
Các vị quốc trưởng các nước tham dự Hội nghị trong đó có cả ông George
W. Bush của Mỹ, ông Putin của Nga, ông Hồ Cẩm Đào của Tàu… đều mặc “quốc
phục” Việt Nam “trình diện” trước quốc dân và trước thế giới! Dĩ nhiên
chủ tịch nhà nước CHXHCNVN Nguyễn Minh Triết cũng áo dài và lại là chiếc
áo thụng vàng, tay áo rộng theo đúng mẫu “hoàng bào” của một “bậc đại
vương” uy nghi ngự giữa các vị vua!
Người dân tự hỏi, như vậy nhà cầm quyền Đảng và Nhà nước CSVN “học và
làm việc theo gương Bác Hồ” hay xổ toẹt vào mặt lãnh tụ “vô vàn kính
yêu” của họ, một người đã quyết giết chết quốc phục Việt Nam không khoan
nhượng, không thương tiếc? Bây giờ đồ đệ của ông lại xúm nhau cho “tái
sinh” và tôn vinh cái thứ trang phục vừa “phong kiến” vừa mang tính
“tiểu tư sản” đầy phản cảm ấy? Chủ tịch Triết đóng vai vua mặc áo thụng
hoàng bào như vậy có ý chơi xỏ Chủ tịch họ Hồ của ông không nhỉ?
Hay là người ta diễn trò diễu cợt quốc phục Việt Nam?
Xem hình dưới đây: Có nghiêm túc không? Áo dài đủ màu, nhưng thiếu
khăn vành (khăn đóng) thì đâu trọn bộ lễ phục? Vả lại, trong lễ ra mắt
ác đại vương hoàn vũ, cũng chẳng có vị nào mặc quần dài trắng cho ra
truyền thống Việt Nam? Lại nữa, áo dài quốc phục nam giới có bao giờ
rộng thùng thình và dài sát gót lê thê như các ông mặc ở đây? (Xem hình
áo dài chủ nhà cùng các quốc khách)
Các lãnh đạo APEC trong trang phục áo dài lụa tại kỳ hội nghị ở Việt Nam năm 2006. Ảnh: AFP
Chưa hết cười cái trò trình diễn “bôi bác lố bịch” thời trang
quốc phục Việt Nam cũng như chưa hết ấm ức trước cái nhục đồng phục đồng
hóa Hồ Chí Minh-Mao Trạch Đông, người dân Việt nay lại phải đối diện
với một Nguyễn Tấn Dũng hèn hạ diễn lại cáí màn “đồng phục đồng hóa đê
tiện tay trong tay với tên Ủy viên Quốc vụ Viện Trung Quốc Đới Bỉnh Quốc
tại Hà Nội ngày 07/9/2011.
Bản tin cùng hình ảnh (cặp đôi Quốc-Dũng) của “Cổng Thông Tin Chính phủ VN” ngày 07/9/2011 ghi rõ: “Chiều
7/9 [2011], tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng
đã tiếp Ủy viên Quốc vụ Quốc vụ Viện Trung Quốc Đới Bỉnh Quốc.” Hai bộ còm-lê đồng sọc và cà-vạt đồng màu hồng, trông tốt mặt đẹp mắt chưa?
Các lãnh đạo APEC trong trang phục áo dài lụa tại kỳ hội nghị ở Việt Nam năm 2006. Ảnh: AFP
Khác với cặp bồ Hồ-Mao toe toét chí cốt, Nguyễn Tấn Dũng với Đới Bỉnh Quốc “trịnh trọng” chí thiết cam đoan tuân thủ “16 chữ và 4 tốt”[1] Hán triều ban cấp!
Than ôi! Chỉ vì 16 chữ và 4 tốt vong bản nhục nhã này mà nước Việt
Nam chẳng những mất quốc phục và quốc tục mà còn mất cả quốc thể – thể
diện quốc gia! Rồi thì lãnh thổ của Tổ quốc từ biển đảo tới đất liền vì
vậy cũng bị Tàu phù “xâm thực” gặm nhấm tả tơi, và đang có nguy cơ bị
cái lưỡi bò bành trướng Mao cộng háu ăn tiếp tục liếm trọn!
Mới đây, ngày 21/12/2011, ngay giữa Hà Nội, Thủ đô của cái gọi là
“Cộng hòa Xã hội Chủ Nghĩa”, người ta lùa các em nhi đồng VN ra đường
vẫy cờ Trung Cộng “sáu sao” đón chào lãnh tụ Tập Cận Bình,
(tương lai Tổng Bí Thư Đảng và Chủ Tịch Nhà nước CHNDTQ). Xin hỏi cái
chư hầu thứ năm là cái nước nào vậy khiến Trung Cộng từ cái nước ngũ tinh hồng kỳ bỗng nhiên được hóa thân thành lục quốc đại bang???
Đón Tập Cận Bình, cờ Trung Quốc được Việt Nam thêm một ngôi sao chư hầu
Kết thúc một năm 2011 nhục nhã, đầu năm Nhâm Thìn, nhìn về quốc phục
VN, người dân Việt trong nước lẫn hải ngoại không khỏi uất hận hỏi lại
một lần nữa những câu hỏi nhức nhối: Ai miệt thị dân tộc? Ai phản dân
hại nước? Ai đang tâm mãi quốc cầu vinh?
Câu trả lời là: Không ai khác ngoài bác và bầy cháu ngoan của ông – bác nào cháu ấy – đồng thanh tương ứng đồng khí tương cầu:
Các vua Hùng có công dựng nước,
Bác cháu ta cùng nhau bán nước”.
Bác cháu ta cùng nhau bán nước”.
Lê Thiên
