Ngôi nhà của Chị Bạch ngập sâu dưới bùn đỏ
Báo SGGP vừa đưa tin: ”Sở Tài nguyên – Môi trường tỉnh Cao Bằng cho biết, sự cố vỡ đập chắn bùn thải, làm cả núi “bùn đỏ” khổng lồ tràn ra khu dân cư ở xã Duyệt Trung, thị xã Cao Bằng, làm ảnh hưởng tới cuộc sống của 45 hộ dân, đã gây hậu quả nghiêm trọng, nên Sở đề nghị UBND tỉnh Cao Bằng ra quyết định xử phạt Xí nghiệp khai thác quặng sắt Nà Lủng (thuộc Tập đoàn TKV) mức phạt 100 triệu đồng và xí nghiệp này phải khắc phục sự cố, vệ sinh môi trường…”
Qua đoạn tin ngắn này có thể thấy, thủ phạm gây ra trận bùn đỏ này lại là TKV, Chủ đầu tư đang xây dựng Dự án khai thác bauxite Tây Nguyên?
Một trong 20 chiếc xe siêu trường chở quặng lên cửa khẩu Tà Lùng-Cao Bằng bị kẹt trên đèo; Người đang đứng gần trước xe là Cựu Đại sứ Romania tại Việt Nam, nhà văn Constantin Lupeanu...-Ảnh Phạm Viết Đào chứng kiến và chụp 2/2010
Trả lời phóng vấn BBC, bà Lê Thị Oanh một người dân ở xã Duyệt Trung đã kể: “Gia đình tôi bùn chỉ vào đến giếng và vườn thôi. Những gia đình khác bị bùn đỏ tràn vào nhà thì vất vả quá. Bây giờ đất không cào được ra, có chỗ bùn ngập trong nhà tới một mét. Gỡ ra khó lắm. Và không biết gỡ ra đưa về đâu. Cần phải giúp những người dân này, khắc phục sạch bùn cho họ . Có những hộ đến bây giờ chưa bước chân được vào nhà. Và cũng không làm cách nào để cào ra được. Làm thế nào để giúp những người khó khăn ấy thoát ra khỏi cái bùn. Bùn kinh khủng luôn.
…Thứ nhất là ruộng vườn không làm được gì cả. Có những người cấy xong rồi người ta bao quanh hết ruộng để trồng rau. Thế mà bây giờ nước bùn đỏ tràn vào nó kéo hết cả rau, cả những cái tường bao đi. Nói chung là họ thiệt hại nhiều. Cái vụ này nó sâu như thế, bùn ngập một mét thì làm thế nào để khác phục được.
Kể về cảnh người dân ở đây từ trước đến nay buộc phải chung sống với bùn đỏ do TKV thải ra, bà Lê Thị Oanh cho BBC biết: “Hàng năm mỗi dịp mưa nhiều, cái bãi quặng khi họ làm xong nhân đà mưa thì họ xả theo, thì nó ra bùn nhưng ra không đáng kể. Chỉ ngập đến mắt cá thôi nhưng rửa đã thấy khó khăn lắm rồi Bây giờ có chỗ sâu 1 mét, chỗ sâu hơn, trung bình thì 1 mét. Vậy phải chở đi đâu cho nó hết cái bùn đó.”
Và cũng cái ngày xưa ấy, bà Lê Thị Oanh đã cho BBC hay: “Vâng đúng rồi. Ngày xưa các ông còn vô trách nhiệm nữa cơ. Khi họp dân, các ông dặn rằng khi báo động nước to, nghe thấy tiếng “ào” là bà con phải chạy. Tôi ở ngay sát khu rửa quặng đây, nếu nước tràn lúc đêm hôm làm sao chúng tôi chạy được. Nghe không lọt lỗ tai ông ạ. Khi họp hành bọn tôi cũng nói nhiều. Kiểu ăn nói với dân như vậy là hơi vô trách nhiệm đấy. Đây này có thửa ruộng bùn ngập hàng mét ngay cạnh nhà tôi. Hai vợ chồng người chủ lấy máy bừa xăng để gỡ bùn đi, ba bốn ngày hôm nay, rồi cả người làm giúp thêm nữa mà vẫn không gạt hết bùn ra khỏi cái thửa ruộng ấy.”
Với hậu quả gây ra cho 45 hộ dân ở xã Duyệt Trung-Cao Bằng do Xý nghiệp khai thác quặng sắt Nà Lủng, một xý nghiệp có quy mô nhỏ gây ra nhưng chỉ bị phạt 100 triệu đồng và đền bù thiệt hại cho các gia đình ở đây từ 3 đến 6 triệu đồng. Khi được BBC hỏi về mức đền bù, bà Lê Thị Oanh cho biết: “Biết thế nào cho đủ. Đối với những nhà phải bỏ của chạy lấy người, họ mất mát nhiều thứ lắm, gia súc gia cầm chẳng hạn. Ba triệu đồng chẳng thấm gì đối với gia đình người ta mất nhiều…”
Một dấu hỏi đặt ra: TKV khai thác quặng sắt ở Cao Bằng để làm gì và đưa đi đâu tiêu thụ khi mà TKV chưa có nhà máy luyện thép ở Cao Bằng?
Một anh bạn công tác lâu năm ở Cao Bằng cho biết: Muốn biết lượng quặng sắt và nhiều thứ quặng khác như Titan, như Mangan… của Việt Nam đi đâu, mời bạn cứ lên cửa khẩu Tà Lùng Cao Bằng. Bạn sẽ tận mắt thấy ngày đêm tại cửa khẩu nghìn nghịt những đoàn xe siêu trường siêu trọng chở quặng sang Trung Quốc bán ?
Với số lượng bùn đỏ ngập cả một xã ở Cao Bằng trong dịp vừa qua, mặc dù trời không mưa, đọc cái tin này người không làm nghề khai thác khoáng sản cũng hiểu được biết bao quặng sắt được khai thác và đã đem đi Trung Quốc ? Thế nhưng danh chính ngôn thuận chúng ta đang cấm xuất khẩu quặng thô?
Nếu không đúng thế xin TKV cho một lời giải thích, số bùn đỏ thải ra ở Cao Bằng là từ cài gì ra và thứ đã được lọc bùn ra ấy là gì và đã đem đi đâu ?!
Qua vụ bùn đỏ Cao Bằng và bauxite Tây Nguyên chứng tỏ TKV " tình sâu, nghĩa nặng " với Trung Quốc lắm rồi ?!
P.L.T
