Đoạn sông Mekong gần tỉnh Đồng Tháp (Reuters)
Theo đề nghị của Thượng nghị sĩ Jim Webb, Ủy ban Đối ngoại
Thượng viện Mỹ vào hôm qua, 29/11/2011 đã nhất trí thông qua một nghị
quyết kêu gọi bảo vệ vùng lưu vực sông Mekong và đình hoãn việc xây dựng
các đập thủy điện dọc theo dòng chảy chính của con sông này.
Nghị quyết được thông qua vào lúc Ủy hội sông Mekong chuẩn bị
duyệt xét kế hoạch của Lào muốn xúc tiến công trình xây đập Xayaburi.
Nghị quyết kêu gọi đại diện Mỹ tại các ngân hàng phát triển đa phương
là phải buộc các nước xin hỗ trợ tài chính cho dự án thủy điện đập trên
dòng chính của sông Mekong, là phải tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn
môi trường quốc tế. Nghị quyết cũng yêu cầu cơ chế Sáng kiến vùng Hạ
nguồn Mekong Lower Mekong Initiative – do Mỹ thành lập, kết hợp 4 nước
Việt Nam, Lào, Cam Bốt và Thái Lan - cung cấp nhiều kinh phí hơn cho các
dự án cơ sở hạ tầng trong vùng, và giúp các nước xác định các phương án
bền vững có khả năng thay thế các đập thủy điện trên dòng chính sông
Mekong.
Theo Thượng nghị sĩ Jim Webb, Chủ tịch tiểu ban Đông Á và Thái Bình
Dương của Thượng viện Mỹ, người đề xuất bản nghị quyết này, thì sự kiện
nghị quyết mang ký hiệu S.res. 227 được thông qua sẽ gửi một tín hiệu
kịp thời cho thấy là Hoa Kỳ ủng hộ các nỗ lực của Ủy hội sông Mekong
trong việc bảo vệ sự ổn định sinh thái và kinh tế của khu vực Đông Nam
Á.
Nghị quyết cũng khuyến khích các thành viên của Ủy hội sông Mêkông
tuân thủ quá trình tham vấn trước khi xây dựng đập, và kêu gọi Miến Điện
và Trung Quốc cải thiện tiến trình hợp tác với Ủy hội. Theo dự trù, Ủy
hội sông Mekong – bao gồm 4 nước Việt Nam, Lào, Cam Bốt và Thái Lan - sẽ
họp lai tại Lào vào tuần tới để thảo luận về các dự án thủy điện trên
sông, trong đó có dự án Xayaburi mà Lào rất muốn đẩy mạnh, bất chấp quan
ngại của các láng giềng như Việt Nam, Cam Bốt và cả Thái Lan.