Trần Đông Thành
Tôi qua Mỹ với hai bàn tay trắng. Một cách nói tếu hơi châm
biếm của người bạn là “Qua Mỹ với cái quần xà lỏn”. Tài sản xuất ngoại
chỉ có chừng đó. Nghèo nàn và rách rưới. Mà cũng không có vải dư để mà
rách nữa. Chỉ vỏn vẹn một mảnh quần vải ú đen bạc phếch!
Trong lúc đó tôi phải chống chọi với mọi xâm thực của xã hội.
Mướn nhà, học nghề, học Anh văn, giữ gìn sức khỏe.
Trong thời gian 4
năm lưu lạc xứ người tôi đã làm qua các việc ngoài cái nghề khỏ đầu trẻ
chuyên nghiệp như giao pizza, cắt cỏ, bỏ báo mercury, rửa chén nhà hàng,
bán xăng..làm đủ mọi nghề và sau đó để dành được số tiền kha khá trong
nhà bank. Tiền ký thác nhà băng có hai lẽ: một là dành tiền để phòng khi
thất nghiệp có tiền thanh toán tiền mướn nhà, ăn uống, hai là có số
tiền đúng tiêu chuẩn làm đơn bảo lảnh má tôi còn ở Việt Nam không có
việc làm chỉ trông đợi tiền tôi gửi về trang trải nợ nần.
Một năm chờ đợi duyệt xét đơn má tôi được phái đoàn Mỹ chấp
thuận cho phép qua Mỹ viện ODP. Mẹ con tôi rất sung sướng được đoàn tụ
sau bao năm xa cách tưởng rằng không bao giờ gặp lại.
Ở Việt Nam qua Mỹ má tôi chỉ đem theo một bộ quần áo cũ kỹ
nhiều chỗ rách mạn lại. Má tôi cho biết đây là bộ quần áo làm vườn hồi
ba tôi còn sống. Và một cái nón lá má còn giữ 30 năm kỹ niệm đội che
nắng che mưa lúc ra đồng làm việc không bị cảm nắng nhức đầu sổ mũi.
Trên đời này xét thấy không còn hạnh phúc nào bằng khi tôi có
mẹ sống bên cạnh trong một mái ấm gia đình yên vui. Dầu công việc trong
sở có nhọc nhằn và khó khăn tới đâu nhưng khi nghỉ tới mẹ, nhớ tới mẹ,
tôi cảm thấy vui vẻ yêu đời, tích cực làm việc. Mọi ý nghỉ đen tối cực
nhọc xua đi chỉ có hình ảnh tươi vui của mẹ hiền và những cử chỉ âu yếm
hiền lành sống mảnh liệt trong trí óc và sự mong muốn của tôi.
Ngày nghỉ việc tôi đưa mẹ đi du lịch chỗ này chỗ nọ, không để
khoảnh khắc rảnh rổi cho mẹ khỏi suy nghĩ vẩn vơ. Mẹ từ tâm rất thương
mến bà con xóm giềng, bà hay kể tên những gia đình nghèo không cơm ăn áo
mặc ở quê nhà để giúp đỡ kẻ khốn cùng, mẹ nói “Miếng khi đói bằng gói
khi no”. Biết ý mẹ có tình tương thân tương ái” với đồng bào nghèo khó,
tôi tiện tặn để dành tiền xếp vào bao thư đưa cho mẹ thoải mái làm việc
thiện cho mẹ vui. Đóng phí tổn mở đài SABN cho mẹ xem tin tức Việt Nam.
Mẹ thích nghe chuyện Tàu tôi mua về một chồng sách, nào Thủy Hử, Tam
Quốc Chí, Xuân Thu Oanh Liệt, Đông Chu Liệt Quốc…mỗi tối tôi và con tôi
thay phiên đọc cho mẹ nghe, mẹ con bình luận chuyện xưa tích cũ rất trìu
mến và thú vị.
Bên ngoài, gia đình tôi có vẻ sung túc, ấm no đó là vì tôi
khéo che dấu một sự thật bên trong. Tôi chỉ là người thợ xây cất nhà cửa
làm công cho một người bạn. Đồng lương rất khiêm nhường. Có mẹ qua đoàn
tụ tôi mừng nguyện làm bất kể giờ giấc, ngày tháng miễn là có nhiều
tiền âm ấp vô túi mẹ là tôi sung sướng nhất đời. Không ngại công chuyện
làm, vất vả tới đâu cũng quyết tâm làm cho bằng được. Việc khó cũng ráng
học hỏi cho đến cùng để làm được. Mọi công việc làm hoàn tất tốt đẹp vì
vậy anh chủ nhân thưởng công mỗi tuần.
Nhưng ở đời mình muốn không qua trời muốn. Thời bây giờ kinh
tế Mỹ suy sụp nạn thất nghiệp càng ngày càng gia tăng tôi cũng bị ảnh
hưởng theo. Không gia chủ thuê thợ sửa nhà. Tôi bị nghĩ việc cả tuần mỗi
tháng. Những lúc đó tiền lương kiếm sống thiếu hụt nhưng tôi không dám
than, rán xoay xở bạn bè và tiền dành dụm khi đau yếu lấy ra đưa cho mẹ
dằn túi cho vui vẻ.
Phần tôi chịu đựng bao điều cay đắng không dám hở môi sợ mẹ
buồn. Nhưng thật ra điều lo sợ của tôi cũng không tránh khỏi tình cảnh
“Mẹ tôi bị buồn rồi”. Hàng ngày tôi đi làm xa nhà, mẹ ở nhà không có
việc gì làm. Hết dọn dẹp nhà cửa đến lau chùi bàn ghế. Coi TV rồi xem
báo. Một mình ở nhà, mẹ tôi đi ra đi vào thẩn thờ. Mở cửa trông ngóng
con về nhưng có nhiều ngày phải làm cho hết việc, tôi biền biệt tới
khuya mới về. Bạn già dề nghị ghi tên sinh hoạt trong hội người già mẹ
tôi lại không biết lái xe nên không đi xa được. Láng giềng không có
người đồng bào ta, ra đường chỉ thấy Mỹ, Mễ. Một diều tệ hại là bên cạnh
nhà tôi lại là bà già Mỹ cực kỳ khó tánh, không thân thiện. Gặp mặt má
tôi chào hỏi bà lại nhìn qua chỗ khác vẻ làm ngơ.
Mẹ tôi than phiền:
-Má cảm nghĩ bà Mỹ kế bên nhà mình không ưa nhà mình. Có lẽ mình là người Việt Nam? Asian.
Tôi bào chữa cho mẹ đổi ý:
-Không hẳn thế đâu má. Ở Mỹ người ta có luật nghiêm cấm kỳ thị màu da, chủng tộc đó má.
Nhưng mẹ xác định:
-Mặt bà ấy lúc nào cũng đâm đâm như mình ăn hết của của bà ta vậy.
-Nhưng đa số người Mỹ họ đều tốt phải không má?
Mẹ cười:
-Mong được như thế!
Một tối nọ mẹ tôi thố lộ tâm tư:
-Con lãnh má qua Mỹ 2 tháng nữa là đầy 3 năm, má thấy nhớ các em của con ở quê nhà quá! Má muốn nói với...
Tôi cướp lời:
-Má muốn về Việt Nam?
Mẹ tôi vẻ mặt hớn hở:
-Con đoán đúng ý má. Thiện à, má về Việt Nam nhen con!
Tự nhiên tôi nghĩ điềm không tốt:
-Má về thì được rồi nhưng bao giờ má qua lại Mỹ?
Mẹ tôi hân hoan:
-Một tháng má trở qua con đừng lo.
Tôi ngần ngừ:
Má về con lo giấy máy bay cho má về nhưng con nghe nói trong
đài má đi quá 6 tháng nước ngoài thì thơì gian thi quốc tịch bị triển
hạn
Tôi doạ:
-Má mới có thẻ xanh mà đi ra khỏi Mỹ 6 tháng trở lên sẽ gặp nhiều khó khăn với sở Di trú khi trở lại Mỹ lắm đó!
-Con yên chí!
Nói cho qua chuyện. Về Việt Nam hơn một tháng rồi mẹ tôi vẫn chưa về lại Mỹ.
Tôi đã gởi 4 thư nhắc nhở ngày tháng ghi trong giấy máy bay
round trip để về lại Mỹ, đến bây giờ đã trể 10 ngày, mẹ vẫn còn lưu
luyến với con cháu bà con ở quê nhà.
Mẹ viết thư trả lời bày tỏ lòng sung sướng:
-Má về Việt Nam được má mừng lắm con ơi! Như má nói với con
là ở Mỹ má buồn lắm. Ở Mỹ dù tự do nhưng buồn lắm! Tiếng Mỹ nói không
thông….Không có việc gì làm để tránh buồn chán. Chung quanh không bạn bè
thân thích. Chỉ một đài TV SABN nói tiếng Việt Nam nhưng có mấy tin
nhạo đi nhạo lại, chán chết. Ăn rồi ngủ. Ngủ rồi ăn. Chán quá!
Đọc thư có mấy hàng chữ mà má tôi nhắc đi nhắc lại
một cách ngán ngẩm “buồn” với “chán”. Má tôi ca tụng khung cảnh huy
hoàng ở Việt Nam:
-Mỗi sáng má xìa ra vài chục cho thằng Bê con Bé, con Xinh
con Tốt con của chị hai con. Rồi con Tám, thằng Ích, Dậu, cu Tí, cháu
đích cu Ngọc; chúng nó bu lại như ve reo mùa hè. Vui lắm!... Tuần rồi má
đưa tụi nhỏ đi Cấp tắm biển vui ghê!. Má cũng vui nữa con ơi!
Mẹ kể trong thư ở Việt Nam mẹ vui lắm. Thư nhiều chữ “Vui”
điệp ngữ, đọc thư tôi liên tưởng nguồn vui của mẹ mà vui lây, từ đó tôi
có ý định để má ở lại quê nhà cho mẹ khuây khỏa. Mẹ vui là tôi vui. Tôi
luôn luôn chìu ý mẹ…. Chị Sáu Hoa, tư Tụi, bảy Trà..nhiều, nhiều người
nữa mẹ không kể hết, bà con mình gặp mẹ họ mừng vui như đi xem hội…
Vậy mà một năm sau mẹ tôi viết thư qua tả cảnh tình như một bài tường thuật xã hội:
-“Má học một bài học nhớ đời “Có tiền có tất cả”…..Bây giờ má
tiếc đã về Việt Nam không chịu trở lại Mỹ….Con cháu, má có tiền khi ở
Mỹ về thì chúng rà theo nườn nượt. Về quê ở lâu xài hết tiền chúng ít
bén mảng đến… Hàng xóm cũng ít thân mật, lơ là với má vì họ xét đoán má
cũng “nghèo” như họ… nhiều khi đi chợ đụng mặt họ không muốn chào hỏi má
xã giao ….Má rất tiếc đã lấm chọn con đường về Việt Nam để sống!”
“….Giờ này má mới sáng mắt ra ở Mỹ tuy buồn mà cơm ăn áo mặc,
nhàn nhã coi TV nghe ra dô có đầy đủ tin tức nóng hổi chớ đâu như Việt
Nam bưng bít dân chúng mù mịt…Ở Mỹ dù chung đụng với người ngoại quốc
nhưng nhà ai nấy ở...
Đọc thư chưa xong tôi biết má tôi đang tâm trạng buồn “khung
cảnh” ở Việt Nam con cháu thờ ơ vì không vòi vỉnh được tiền bà ngoại, bà
nội lúc ở Mỹ mới về, bà con lãnh đạm, thiếu cảnh tay bắt mặt mừng vì
không nhờ vả gì được nữa.
Tôi còn nhớ lời thư của má nào bà Sáu TV biếm nhẻ
“Tưởng con
mẹ Phén giàu có gì ở Mỹ cho cam, đi Mỹ 2, 3 năm về nhà con mẻ cũng nghèo
rớt mồng tơi. Hứ! Vậy mà hoang hoang là Việt kiều! Xí!”
Thư sau má tôi cầu cứu SOS:
“Con làm sao giúp má trở lại Mỹ để má sống cho yên cuộc đời
còn lại. Bi giờ má mới thấy sự hy sinh của con rất lớn. Con lo cho má từ
A đến Z”.
Tôi chảy nước mắt khi đọc xong thư má vì hiện thời tôi đang
thất nghiệp, lâm vào hoàn cảnh tiền bạc khó khăn, phải ở nhà share phòng
với một người bạn thân. Không tiền lo dịch vụ di trú đưa mẹ tôi sang Mỹ
lần thứ hai.
Đọc thư, bạn cảm xúc muốn giúp đỡ tôi:
-Má mày ý muốn qua Mỹ trở lại thì hảy giúp cho bà. Tao còn việc làm sẽ ứng tiền lo giấy tờ giúp mày.
Tôi mừng muốn khóc đang trong tình trạng chết đuối nắm được tấm ván:
-Cám ơn mày! Cám ơn mày! Má con tao nhớ ơn mày suốt đời! Mày cứu sống má tao lần thứ hai!
*
Tại phi trường San Francisco nhân viên an ninh đã từ chối
không cho má tôi ra cổng, họ dẫn giải pháp luật sở Di trú của United
States of America như sau:
- Bà có green card đi ra ở nước ngoài quá một năm không có xin
re-entry permit chúng tôi không thể nhận bà vào nước Mỹ. Xin lỗi bà!
Thương mẹ hiện tình về và đi tiến thối lưỡng nan tôi khóc
mướt, còn má tôi vừa khóc vừa năn nỉ nhân viên INS, một biến cố tang
thương tại phi trường trông như cá lạc lõng trên bờ đê cạn nước, không
tìm được chỗ nương thân và từ nay, mẹ tôi không bao giờ được may mắn có
cơ hội qua Mỹ lần thứ hai.
Trần Đông Thành
