Suy niệm đầu năm

Đức Giê-su mời chúng ta đưa mắt nhìn: nhìn chim trời, nhìn bông hoa đẹp. Cần thiết chúng ta phải tìm hiểu xem Chúa muốn chúng ta nhìn như thế nào. Trong Tin Mừng, Đức Giê-su dạy ta khi đưa mắt nhìn con người hay sự việc.

Đừng dừng lại nơi dáng vẻ bên ngoài

Nấm mồ tô vôi, bên ngoài sơn trắng sạch sẽ, mà bên trong thì dòi bọ rúc rỉa (Mt 23,27).

Con người gạn lọc con muỗi có thể nuốt chửng cả con lạc đà (Mt 23,24).

Anh bạn có cặp mắt thật tinh, muốn giúp mình lấy cọng rác, nhưng lại không thấy cái xà chình ình ngay giữa con ngươi (Mt 7,3).

Ngược lại:

Bà goá nghèo bỏ hai đồng xu có thể là người đã góp phần nhiều nhất khi dâng cúng (Mt 12,43).

Ông thu thuế sống bằng một nghề không mấy lương thiện có thể là con cháu đích thực của tổ phụ Áp-ra-ham (Lc 19,9).

Cô gái điếm mà xóm diềng ai trông thấy cũng dè bỉu, có thể là người đã bày tỏ lòng yêu mến đối với Đức Giê-su hơn cả ông Dòng Ba đạo đức hôm nay mở tiệc khoản đãi khách quý (Lc 7,36-50).

Đừng dừng lại nơi thực tại trước mắt

Em bé dễ thương, ai trông thấy cũng muốn nâng niu, đành rồi. Nhưng Đức Giê-su muốn chúng ta khi đưa mắt nhìn em bé, thì phải nhớ rằng chính bản thân mình mà không hoán cải, không cố gắng để nên như em bé, không có khả năng lớn lên, trưởng thành như em bé thì đừng mơ sẽ được vào Nước Trời (Mt 18,2).

Cánh đồng lúa chín không phải chỉ làm chúng ta đặt câu hỏi liệu chúng ta sẽ thâu hoạch bao nhiêu, nhưng Đức Giê-su còn muốn chúng ta nghĩ đến cánh đồng truyền giáo đầy hứa hẹn, để xin chủ ruộng sai thợ đi gặt lúa về (Mt 9,37).

Bầy gà con nhung nhúc chung quanh con gà mẹ đang xoè đôi cánh trông đẹp mắt vô cùng, nhưng Đức Giê-su muốn chúng ta đừng quên rằng Ngài chính là con gà mẹ, Thiên Chúa Cha sai đến để tập hợp con cái tản mác khắp nơi (Mt 23,37).

Con chim bay lượn trên không có thể làm ai thích nuôi chim muốn bắt bỏ vào lồng má ngắm nghía, nhưng Đức Giê-su muốn chúng ta đừng quên rằng nó không hề gieo, không hề gặt, thế mà Cha trên trời vẫn nuôi (Mt 6,26).

Bông huệ lộng lẫy quá, nhưng Đức Giê-su muốn chúng ta khi nhìn bông huệ, thì đừng quên rằng những tay thợ lành nghề nhất của Pa-ri cũng không mặc đẹp cho minh tinh màn bạc bằng Cha trên trời mặc cho thứ hoa cỏ ngoài đồng, hôm nay còn, ngày mai đã quẳng vào bếp (Mt 6,30).

Từ Lời Chúa đến những câu chuyện thời sự

Lời Chúa mời gọi chúng ta đưa mắt nhìn dưới ánh sáng đức tin, không chỉ cảnh vật thiên nhiên như những bông hoa hay những cánh chim, nhưng còn là những con người, những sự kiện mà Đức Giáo Hoàng Gio-an XXIII đã gọi là “dấu chỉ của thời đại”

Xuân của Đảng

Chắc hẳn vì Đại Hội Đảng lần thứ XI diễn ra 3 tuần lễ trước Tết Nguyên Đán, nên cả tháng nay rồi, trên đường phố cũng như dọc theo quốc lộ, đi đến đâu cũng toàn màu đỏ : nào là cờ đỏ sao vàng, nào là cờ búa liềm, và đủ thứ khẩu hiệu, trong đó có “Mừng Đảng, mừng Xuân !” Thì ra mùa Xuân đã đến, nhưng trước hết và trên hết mọi sự, đây là mùa Xuân của Đảng Cộng Sản Việt Nam, năm nay 81 tuổi. Đến giờ này Đảng vẫn kiên quyết đi theo chủ nghĩa Mác – Lê-nin, một chủ nghĩa đã bị bỏ vào thùng rác tại chính nơi khai sinh ra nó là Liên Xô hơn 20 năm nay rồi. Đã thế, Đảng Cộng Sản Việt Nam còn kiên quyết đi theo định hướng xã hội chủ nghĩa, mà nếu hỏi : nó ở đâu, nó là cái gì, mặt mũi nó ra làm sao, thì chính các đảng viên cũng không ai trả lời nổi.

Những cành hoa giả

Lúc này trên đường phố, hoa giả được bày bán khắp nơi, từ xa trông thật đẹp mắt, nhưng đến gần thì hoá ra là đồ giả. Mà đồ giả thì ở đâu cũng có. Bất chấp những báo cáo lạc quan về tăng trưởng kinh tế, cứ hỏi những người từ những vùng quê nghèo ở miền Bắc, miền Trung vào Sài Gòn làm công nhân, sau một năm làm việc cật lực, cuối năm đem về cho gia đình được bao nhiêu. Hay những người nông dân quanh năm lam lũ, thấy giá lúa cao lên cũng không mừng, vì tiền chỉ vào túi những đại lý thu mua. Hay những ngư dân vay tiền đóng tàu đi bắt cá, nay nằm nhà thì chết đói, mà ra khơi thì sợ gặp “tàu lạ”, không bị bắn chìm thì cũng bị bắt. Đối với những người nghèo như vừa nói, hoặc những trường hợp tương tự, vốn chiếm đại đa số trong xã hội, thì tăng trưởng kinh tế chỉ là bông hoa giả.

Hay là chuyện tự do báo chí

Có tới 700 tờ báo đủ loại. Nhưng vì báo chỉ nói những chuyện được phép nói, nên nếu đọc báo để tìm những chuyện muốn biết, cần biết, thì không thấy, đem gói xôi thì mất vệ sinh, cuối cùng nói như nhà văn Nguyễn Khải, chỉ để bán ký. Hoá ra tự do báo chí cũng chỉ là một bông hoa giả.

Hoa giả trong đời sống tôn giáo

Trong đời sống tôn giáo hôm nay, hoa giả cũng không thiếu. Đại Hội Dân Chúa cách đây không lâu là một ví dụ. Nhìn vào các thành phần tham dự, cũng như cách tổ chức và diễn tiến của Đại Hội, thì đây là một Đại Hội các quan chức nhằm áp đặt lên Dân Chúa một đường lối, một hướng đi, hơn là để cho Dân Chúa có cơ hội gặp nhau, cùng nhau cầu nguyện, suy nghĩ, trao đổi, để tìm cho ra ý Chúa mà thực hiện. Thế thì Đại Hội Dân Chúa cũng là một bông hoa giả.

Mới đây nhất là Đại Hội La Vang diễn ra với đầy đủ phong cách của một lễ hội rầm rộ, hoành tráng, nhưng đâu phải vì vậy mà ta được phép quên những gì đã diễn ra tại Toà Khâm Sứ, Thái Hà, Loan Lý, Tam Toà, Đồng Chiêm, Thái Nguyên, Cồn Dầu… Cảnh ông Nguyễn Thiện Nhân, Phó Thủ Tướng Chính Phủ gặp gỡ các giám mục, tay bắt mặt mừng, có thể làm ta nghĩ rằng tương quan giữa Giáo Hội Công Giáo và Nhà Nước Cộng Sản tốt đẹp hơn lên. Nhưng đúng 3 tuần sau, khi đài truyền hình trung ương phát đi cảnh phái đoàn Toà Tổng Giám Mục Hà Nội đến chúc tết Ban Dân Vận Trung Ương thì phát thanh viên giới thiệu một cách hết sức xách mé rằng : “Đoàn đại diện HĐGM/VN do Phê-rô Nguyễn Văn Nhơn dẫn đầu đến thăm Uỷ ban Dân Vận Trung Ương”… rồi sau đó tiếp tục : “thay mặt cho Tổng Giáo Phận Hà Nội, Phê-rô Nguyễn Văn Nhơn bày tỏ…” Cách gọi vị đứng đầu Tổng Giáo Phận Hà Nội và HĐGM/VN cho thấy một cách công khai vị lãnh đạo cao cấp nhất của Giáo Hội Công Giáo Việt Nam bị truyền thông Nhà Nước đối xử như thế nào. Hoá ra mối tương quan giữa các quan chức đạo-đời ở La Vang cũng là một bông hoa giả.

May thay, không chỉ có hoa giả

Vào những ngày cuối năm Canh Dần, truyền thông lề phải nói rất ít về những gì đang xảy ra tại Tunisia từ hơn một tháng nay. Chuyện bắt đầu từ anh sinh viên nghèo 26 tuổi Mohamed Bouazizi, bán hàng rong trên đường phố, nhưng bị cảnh sát tịch thu cả gánh hàng. Buồn bực và vô vọng vì vốn liếng duy nhất mà anh có được để làm kế sinh nhai đã bị cảnh sát tịch thu, anh quyết định phản kháng bằng cách biến mình thành ngọn đuốc sống. Cái chết thương tâm, vô vọng của anh đã làm bùng lên ngọn lửa từ lâu âm ỉ trong xã hội Tunisia nghèo đói, đầy dẫy bất công. Hàng ngàn người tham dự tang lễ của anh và chính cảm xúc của họ đã biến tang lễ thành cuộc biểu tình tuần hành rồi nhân rộng lên khắp cả nước. Sau 23 năm cầm quyền, và chỉ sau 1 tháng dân chúng kéo nhau xuống đường biểu tình, Ben Ali, tổng thống Tunisia đã phải đem vợ con trốn ra nước ngoài.

Nay thì ngọn lửa đã lan tới Ai-cập, đang hoành hành tại thủ đô Cai-rô và nhiều thành phố khác. Vào lúc quân đội tuyên bố không chống lại người biểu tình thì tổng thống 83 tuổi Hosny Mubarack sau 30 năm cầm quyền chắc sẽ cùng chung số phận với tổng thống Ben Ali của Tunisia. Thế thì điều ta đang chứng kiến là hoa tự do, hoa dân chủ, hoa công lý, hoa nhân quyền đang nở nộ ở Bắc Phi và Trung Đông, đang hứa hẹn một giai đoạn mới của lịch sử không còn chỗ cho các chế độ độc tài toàn trị.

Ngay trên đất nước Việt Nam chúng ta

Điều đáng mừng là ngay trên đất nước Việt Nam thân yêu của chúng ta không chỉ có hoa giấy như tôi đã chứng minh. Có điều những bông hoa thật bị che dấu quá kỹ, tuy vẫn có cách tìm ra được. Xin đưa ra một vài ví dụ:

Trước Đại Hội Đảng lần thứ XI vừa qua, đã có một cuộc hội thảo của một số các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu, các vị đã từng là lãnh đạo cấp cao của Đảng và Nhà Nước như các ông Đào Công Tiến, nguyên Hiệu Trưởng trường Đại Học Kinh Tế, Nguyễn Trung, nguyên đại sứ Việt Nam tại Thái Lan, giáo sư Trần Phương, tiến sĩ Lê Đăng Doanh, tiến sĩ Lưu Bích Hồ, v.v… Tất cả đều đông thanh khẳng định là song song với cải cách kinh tế, cần thiết phải có cải cách chính trị. Không thể cứ mãi kéo dài tình trạng Đảng đứng trên luật pháp, Đảng thâu tóm mọi quyền trong tay, nhưng lại không chịu trách nhiệm. Dĩ nhiên đây là loại thông tin nhạy cảm, truyền thông Nhà Nước đâu có đề cập tới. Đây đúng là hoa thật, và là hoa hiếm!

Một ví dụ khác. Bị bắt hôm 05-11-2010, từ trong tù, tiến sĩ Cù Huy Hà Vũ đã gửi một bức thư cho toàn thể đồng bào Việt Nam, trong đó ông long trọng tuyên bố 3 điều:

1. Mọi người Việt Nam chỉ có một Tổ Quốc là Việt Nam, chủ nghĩa xã hội không phải là Tổ Quốc của người Việt Nam.

2. Đa Đảng là con đường duy nhất để thực hiện một nước Việt Nam thật sự dân chủ, giàu mạnh, công bằng và văn minh.

3. Liên minh quân sự với Hoa Kỳ là cấp thiết và quyết định trong việc giữ vững chủ quyền lãnh thổ quốc gia.

Anh chị em thấy đó, thay vì có thái độ ngoan ngoãn, chấp hành nghiêm túc nội quy của trại giam để được khoan hồng, thì tù nhân Cù Huy Hà Vũ đã hiên ngang và can đảm nói lên xác tín của mình với tình yêu nồng nàn đối với tổ quốc. Quả là một bông hoa quý hiếm trên dải đất cằn cỗi hôm nay.

Ví dụ cuối cùng là câu chuyện La Vang. Đây vốn là nơi theo tương truyền Đức Mẹ đã từng hiện ra trong thời kỳ bắt đạo, để an ủi, củng cố niềm tin cho tổ tiên chúng ta gặp gian nan khốn khó. Ấy thế mà tại Đại Hội vừa qua, khi một số anh chị em tìm cách nhắc nhở mọi người đừng quên những anh chị em bị bách hại ở Thái Hà, Đồng  Chiêm, Tam Toà, Cồn Dầu, v.v… thì đã bị ban tổ chức mạnh tay ngăn cản không thương tiếc. May thay, đức cha Hoàng Đức Oanh đã có một cử chỉ của người mục tử nhân hậu khi tìm cách gặp gỡ anh chị em Cồn Dầu để nói lời an ủi. Phải chăng đây là một bông hoa lạc loài giữa cái lễ hội đã không còn biết đến ý nghĩa căn bản của linh địa La Vang?

Kết luận

Chúa Giê-su mời chúng ta xem hoa. Tôi vừa cố gắng chỉ ra những bông hoa giả để đừng ai bị đánh lừa. Nhưng tôi cũng đã chỉ ra những bông hoa thật, thấp thoáng từ xa, rất xa, nhưng đầy hương sắc, hay những bông hoa ẩn khuất sau vách núi cheo leo, tất cả đều mời gọi chúng ta tin vào quyền năng của Thiên Chúa là Đấng làm chủ lịch sử, tin vào tình yêu của Thiên Chúa là Đấng không bỏ rơi bất cứ ai tin Ngài. Xin Ngài ban cho chúng ta một cặp mắt đức tin đủ sáng, đủ mạnh để nhận ra Chúa đang hiện diện và hoạt động trong thế giới hôm nay.

Nhà thờ Phan-xi-cô Đa-kao, 03-02-2011
Mồng Một Tết Tân Mão
Pascal Nguyễn Ngọc Tỉnh ofm
pascaltinh@gmail.com